Γυαλί: Το υλικό του 21ου αιώνα
Το γυαλί είναι το υλικό που χαρακτηρίζει την αρχιτεκτονική του 21ου αιώνα και δεσπόζει σε κάθε σύγχρονο οικοδόμημα. Η σύγχρονη αρχιτεκτονική οδηγείται πρωτίστως από τις τεχνολογικές εξελίξεις της εφαρμοσμένης μηχανικής και τη διαθεσιμότητα νέων υλικών που οδηγεί στην εφεύρεση νέων τεχνικών οικοδόμησης. H χρήση του γυαλιού στο παρελθόν ήταν περιορισμένη κυρίως ως υλικό κάλυψης των ανοιγμάτων. Η χρήση αυτή θεωρήθηκε καθοριστική μιας και εξασφάλιζε προστασία από τα καιρικά φαινόμενα, διατηρώντας την οπτική επαφή με το εξωτερικό περιβάλλον. Η διαφάνεια και η εντύπωση του ενιαίου εσωτερικού με τον εξωτερικό χώρο, αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για πολλά αρχιτεκτονικά ρεύματα. Στα τέλη του 20ου αιώνα το γυαλί μαζί με τ’ άλλα σύγχρονα υλικά χρησιμοποιήθηκε ευρέως και αποτέλεσε σύμβολο πλουτισμού κι ευημερίας. Σήμερα, χάρη στην προηγμένη πια τεχνολογία, οι δυνατότητες που δίνει είναι απεριόριστες. Οι απαιτήσεις των σύγχρονων κατασκευών, οδήγησαν στη δημιουργία κρυστάλλων με εξελιγμένες δυνατότητες και προδιαγραφές για όλες τις κατασκευαστικές και διακοσμητικές ανάγκες.
Οι αρχιτέκτονες χρησιμοποιούν ολοένα και περισσότερο το γυαλί αφού οι αρετές του είναι πολλές. Κατ’ αρχήν είναι υλικό φιλικό με το περιβάλλον, αφού για την παραγωγή του δεν απαιτείται μεγάλο ποσό ενέργειας και είναι απόλυτα ανακυκλώσιμο. Επί πλέον η τεχνολογία του γυαλιού εξελίσσεται συνεχώς και δίνει προϊόντα που συμβάλουν στην εξοικονόμηση ενέργειας, βοηθώντας στην ενεργειακή απόδοση του κτηρίου με αποτέλεσμα μικρότερη ανάγκη κλιματισμού.
Αρετές του γυαλιού είναι και η διαφάνεια, η ακαμψία, η αντίσταση στις ατμοσφαιρικές μολύνσεις, η δυνατότητα αντανάκλασης, φιλτραρίσματος της ηλιακής ακτινοβολίας, η ευκολία συντήρησης, η μεγάλη διάρκεια ζωής και η αντοχή στις καιρικές συνθήκες και τη διάβρωση. Με κατάλληλη επιλογή του υλικού μπορεί το γυαλί να παρέχει θερμομονωτικές και ηχομονωτικές ιδιότητες και επιπλέον αντιπυρική προστασία.. Μπορεί να είναι χρωματιστό ή διαφανές, ματ ή γυαλιστερό, να συνδυάζεται με μεταλλικά πλέγματα ή σχέδια. ενώ υπάρχουν και θερμοχρωμικά τζάμια που αλλάζουν χρώμα με τις αυξομειώσεις της θερμοκρασίας (διαδραστική αρχιτεκτονική).
Είναι σαφές πως το γυαλί πια είναι παντού γύρω μας, ακόμα και στο πιο ασήμαντο κάνοντάς το σημαντικό. Αποτελεί ένα ευπροσάρμοστο υλικό για τον δημιουργικό αρχιτέκτονα και είναι εντυπωσιακό πως τώρα πια μπορεί να καλύψει χρήσεις που στο παρελθόν φαίνονταν ουτοπικές. Χρησιμοποιείται στην κατασκευή διαφόρων στοιχείων εσωτερικής και εξωτερικής αρχιτεκτονικής για τη λειτουργικότητα, τη διακόσμηση και την διαρρύθμιση των χώρων αφού μπορεί να οριοθετήσει τον χώρο και ταυτόχρονα να διατηρήσει την ενότητά του. Γυαλί σε εξωτερικούς χώρους απαντάται σε προσόψεις, φεγγίτες, βιτρίνες, ουρανοδρόμια, εισόδους και θόλους, επιτυγχάνοντας την χωρική αλληλοδιείσδυση. Οι εφαρμογές αυτές επιτρέπουν στο φως να λούζει το κτήριο και να μην απομονώνεται η εξωτερική θέα. Στην εσωτερική αρχιτεκτονική το γυαλί το συναντάμε σε σκάλες, κουπαστές, χωρίσματα, σαν κύριο υλικό διακόσμησης στο μπάνιο και τη κουζίνα. Επίσης συναντούμε γυάλινο δάπεδο, γυαλί σαν κύριο δομικό υλικό, καμπυλόγραμμα γυάλινα στέγαστρα, γυαλί πάτωμα της πισίνας νερού, κουρτίνες από γυαλί όπως στην Casa da Musica της OMA και σε πολλές άλλες πρωτότυπες κατασκευές. Σε χώρες με περιορισμένη ηλιοφάνεια αλλά και για αξιοποίηση της οπτικής δυνατότητας έχουν κατασκευαστεί ακόμη και κατοικίες με γυάλινο περίβλημα.
Η σύγχρονη τάση απαιτεί μεγάλα ανοίγματα στα οποία μπορούν να μπουν κινητά ή ακίνητα τζάμια. Σε πολλές όψεις κτηρίων βλέπουμε μικρά και μεγάλα παράθυρα ασύμμετρα με χρωματιστά τζάμια να δίνουν χαρακτήρα στο κτήριο.